Səməd Bəhrəngi - müəllim, tərcüməçi, nasir, publisist, həm də İran uşaq ədəbiyyatının banisi sayılır. Daha çox “Balaca qara balıq” kitabı ilə tanınıb. Səməd Behrəngi 1939-cu il iyun ayının 24-də Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərində, fəhlə ailəsində anadan olub. İbtidai təhsilini “Tərbiyyət” məktəbində alıb, sonra Təbriz Pedaqoji Texnikumunda təhsilini davam etdirib. Tələbəlik illərində “Xənde” (Gülüş) adlı həftəlik divar qəzeti buraxıb. İlk ədəbi tənqidi və satirik qələm təcrübələrini də bu dövrdə yazıb. Əmək fəaliyyətinə Azərşəhr (Tufarqan) mahalının Mamağan, Gögan ibtidai məktəblərində müəllim kimi başlayıb. Təbriz Universitetinin filologiya fakültəsinin ingilis dili şöbəsində təhsil alıb (1956-1961). 1957-ci ildən etibarən kənd məktəblərində dərs demiş kitabları ilə yanaşı çox sayda pedaqoji məqalələr və inşalar yazmışdır.

Yayın cırramasında nə bayrambazlıqdı belə, xeyir ola, həzərat! Bekarçılıqdan bezmiş broker Xançalov şəhərdən çıxıb uzaqlara getmək istədi: adamlar bəzən özləri ilə bayramı da getdikləri yerlərə götürüb apara bilir; o qorxdu ki, bayram yox, məhz bu üzücü bekarçılıq öz tutumsuz boşluğu və rəngli lığabı ilə ondan əl çəkməyə, arxasınca sürünüb dağlara qədər gedə və orada onu təkbaşına yola vermək şəhərdəkindən də çətin ola.

Sübh azanından azca sonra qapımız qəflətən döyüldü. Deyəsən, şəhər adamı deyildi. Qatıqsatan da olmazdı yəqin. O, gələndə səsi yataqxananı başına götürürdü. Bu, kim idisə, çox yəqin, mənim uzaqda – Kürdən o üzə, Qarabağa simsar yerlərdə sığınacaq tapan qohumlarımdan idi. Bunu arvad da başa düşdü deyəsən. “Eşş” eləyib qollarını boynumdan sürüşdürdü. Bir yana baxanda, günahı yox idi arvadın. İki balaca yataqxana otağına özümüz güclə sığışırdıq. Qonaq gələndə əməlli-başlı tıncıxırdıq.

Atam tək qalmışdı. Bu dünyada ən yaxın sirdaşın – arvadının ondan üz döndərməsinə pisikmişdi. Dava-mərəkə uzun çəkdi, o, həyasız tayfayla (özü belə deyirdi) bacarmayacağını görüb, məni yanına çağırdı, bir əlcə uşağın eşitməyəcəyi sözlər dedi: “Bala, anangil məni evdən qovur, mən gedirəm bacımın evinə, məni bağışla!” Düşünmədən dedim: “Mən də səninlə gələcəm!”

Gecə saat üçdə telefon zənginə ayıldım. Tanımadığım nömrədən zəng gəlir. Müharibənin başladığı bu bir həftədə hər telefon zənginə belə diksinirəm. Niyə? Axı orada mənim yaxınım yoxdur. Kimin xəbərini deyəcəklər ki? Qorxa-qorxa cavab verirəm. Tanış səsdir: - Qaqa, mənəm. Mahir. - Gopçu? - Yox, bu dəfə topçu. Tap görüm, haradayam indi? - Haradasan ki? - Qarabağda. Döyüşdə.